Οδηγός 10 σημείων για την αντιμετώπιση της πανδημίας στην Ελλάδα από τη Διεθνή Αμνηστία

.

Αθήνα, 1 Απριλίου 2020

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Οδηγός 10 σημείων για την αντιμετώπιση της πανδημίας στην Ελλάδα από τη Διεθνή Αμνηστία με σεβασμό στα Ανθρώπινα Δικαιώματα

Η πρόσβαση στην υγεία, η προστασία της ζωής, η διασφάλιση των θεμελιωμένων οικονομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων των πολιτών και η προστασία τους από τις διακρίσεις, ανεξάρτητα από το φύλο, το εισόδημα, την εθνικότητα και άλλα επιμέρους χαρακτηριστικά ήταν και είναι στον πυρήνα των παρεμβάσεών μας.

Στο πλαίσιο της τρέχουσα υγειονομικής κρίσης καθίσταται εξ αρχής θέμα ζωτικής σημασίας, ότι η προάσπιση των ανθρώπινων δικαιωμάτων πρέπει να διατρέχει κάθε προσπάθεια πρόληψης, προετοιμασίας και περιορισμού της νόσου, προκειμένου να προστατευθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο η δημόσια υγεία καθώς και να υποστηριχθούν οι ομάδες και τα άτομα τα οποία κινδυνεύουν περισσότερο.

Στο πλαίσιο αυτό η Διεθνής Αμνηστία δημοσιοποιεί 10 σημεία για την αντιμετώπιση της πανδημίας στην Ελλάδα με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και με πλήρη ενσυναίσθηση για την κρισιμότητα της κατάστασης:

Α. Πρόσβαση στην υγεία και στα θεμελιωμένα οικονομικά και κοινωνικά δικαιώματα

1.       Διασφαλίστε ισότιμη πρόσβαση στην υγεία για όλους/ες χωρίς διακρίσεις

·        Οι κυβερνήσεις πρέπει να κινηθούν άμεσα για να διασφαλίσουν πόρους και προσωπικό για τα συστήματα υγείας, καθώς και τον επαρκή εξοπλισμό για την παροχή θεραπείας.

·        Να εστιάσουν επιτακτικά στην παροχή επαρκών πόρων τάχιστα σε κοινότητες ανθρώπων των οποίων οι δυνατότητες ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης ήταν πιο αδύναμες κατά το παρελθόν ή είχαν αγνοηθεί.

·        Ο έλεγχος και η θεραπεία πρέπει να είναι προσβάσιμα ισομερώς σε όλους τους ανθρώπους χωρίς διακρίσεις που σχετίζονται με κοινωνικούς ή γεωγραφικούς παράγοντες.

2.       Στηρίξτε και προστατέψτε τους εργαζόμενους στην υγεία

·         Πρέπει να παρέχεται κατάλληλος και ποιοτικός εξοπλισμός προσωπικής προστασίας, πληροφόρηση, κατάρτιση και ψυχολογική στήριξη για τη διευκόλυνση της εργασίας των νοσοκόμων, των ιατρών και του λοιπού προσωπικού που συμμετέχει στην αντιμετώπιση της πανδημίας.

·         Να διασφαλιστεί μέριμνα για τα εξαρτώμενα μέλη (λ.χ. τέκνα) των υγειονομικών που δουλεύουν σε πρωτοφανείς συνθήκες.

·         Τα μέτρα αυτά πρέπει επίσης να λαμβάνονται υπόψη και για τους άλλους επαγγελματίες που κινδυνεύουν ιδιαίτερα με την έκθεση στον κορονοϊό.

3.       Μην ξεχνάτε την ψυχική υγεία

·         Τα κράτη πρέπει να διασφαλίσουν ότι υπάρχει ψυχοκοινωνική στήριξη για την αντιμετώπιση των πιθανών συνεπειών του κορονοϊού στην ψυχική υγεία και τις επιπτώσεις των επακόλουθων μέτρων περιορισμού, όπως το άγχος ή η κατάθλιψη.

·         Επιπλέον πρέπει να υπάρχει ουσιαστική και περιεκτική μέριμνα για περιστατικά ψυχικής υγείας, που μπορεί να επιδεινωθούν στις συνθήκες της πανδημίας και της καραντίνας.

·         Η πολιτεία οφείλει να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα ώστε άνθρωποι με ψυχικές διαταραχές όχι μόνο να μην επιβαρυνθούν και να στιγματιστούν αλλά να τους διασφαλιστεί αξιοπρεπείς πρόσβαση στην ψυχική υγεία.

4.       Δώστε έμφαση στις ευάλωτες ομάδες.

·         σε άτομα που ζουν σε συνθήκες φτώχειας

·         σε άστεγους/ες που αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις για να αυτοσυντηρηθούν (ταυτόχρονα πρέπει να ληφθούν όλα εκείνα τα απαραίτητα μέτρα για το πάγωμα των εξώσεων και των πλειστηριασμών, ώστε κανείς/καμία να μην χάσει την στέγη του στον καιρό της πανδημίας).

·         σε μετανάστες/ριες χωρίς νόμιμα διοικητικά έγγραφα και αιτούντες/ούσες άσυλο που βρίσκονται σε καταυλισμούς στα νησιά και την ενδοχώρα σε άθλιες συνθήκες διαβίωσης.

·         σε άτομα με χαμηλότερα εισοδήματα και με αβέβαιη απασχόληση.

·         σε όσους/ες δεν έχουν άλλη επιλογή από το να ζουν ή να εργάζονται σε χώρους με άλλα άτομα.

·         σε άτομα με αναπηρίες που δυσκολεύονται να αυτοεξυπηρετηθούν.

·         σε άτομα που δεν έχουν πρόσβαση σε επαρκή προληπτικά μέτρα, όπως σε φυλακές ή σε περιβάλλοντα εργασίας που παρουσιάζουν κινδύνους για την υγεία καθώς και σε άτομα χωρίς πρόσβαση σε νερό και αποχετευτικό σύστημα (λ.χ. Ρομά)

5.       Πρόσβαση στο κράτος πρόνοιας για όλους/ες – Διαφυλάξτε τα οικονομικά και κοινωνικά δικαιώματα

·         Η πανδημία εκτός από επιπτώσεις στη δημόσια υγεία έχει σοβαρές οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις.

·         Οι αρχές πρέπει να διασφαλίσουν ότι το κράτος πρόνοιας και οι πολιτικές αντιμετώπισης των επιπτώσεων αυτών θα μπορούν να διασφαλίσουν τα θεμελιώδη οικονομικά και κοινωνικά δικαιώματα των πολιτών αποτελεσματικά και χωρίς διακρίσεις.

6.       Προστατέψτε ιδιαίτερα τις γυναίκες

·         Η ενδοοικογενειακή βία σε συνθήκες περιορισμού στα σπίτια υπάρχει περίπτωση να αυξηθεί σημαντικά. Οι αρμόδιες υπηρεσίες πρέπει να κινητοποιηθούν ιδιαίτερα στην περίοδο της πανδημίας και να βρεθούν στο πλευρό των γυναικών.

·         Η Διεθνής Αμνηστία καλεί τις αρχές, να ενισχύσουν την τηλεφωνική/διαδικτυακή τους υποστήριξη και να διαμοιράσουν πληροφορίες σχετικά με τους υπάρχοντες πόρους για την προστασία τους, καθώς και να εγγυηθούν ότι μπορεί να παρέχεται άμεση στήριξη, όπου χρειάζεται.

·         Οι γυναίκες παρέχουν το μεγαλύτερο μέρος της περίθαλψης τόσο στον ανεπίσημο τομέα καθώς και στον κοινωνικό και τον υγειονομικό τομέα, διατρέχοντας μεγαλύτερο κίνδυνο έκθεσης σε ασθένειες. Ως εκ τούτου, όλες οι προσπάθειες αντιμετώπισης της κρίσης πρέπει να περιλαμβάνουν στατιστικές με βάση τα φύλα, ώστε να διασφαλίζεται ότι τα δικαιώματα των γυναικών προστατεύονται και ότι λαμβάνουν επαρκή υποστήριξη.

7.       Πάρτε μέτρα για την προστασία της δημόσιας υγείας, χωρίς να ξεχνάτε τις ατομικές ελευθερίες

·         Οι καραντίνες, ιδίως εκείνες που επηρεάζουν το δικαίωμα στην ελευθερία και την ασφάλεια του ατόμου, επιτρέπονται μόνο εφόσον τίθενται κατά τρόπο που δεν εισάγει διακρίσεις και, ακόμη και όταν λαμβάνονται, όπως εν προκειμένω, για να αντιμετωπίσουν μία επείγουσα δημόσια ή κοινωνική ανάγκη, πρέπει να έχουν νόμιμο σκοπό και να είναι ανάλογες με αυτόν.

·         Πρέπει να είναι περιορισμένης διάρκειας και να επανεξετάζονται περιοδικά, και εφόσον υπάρχουν διάφοροι τύποι πιθανών περιορισμών, θα πρέπει να υιοθετούνται τα λιγότερο περιοριστικά μέτρα.

8.       Προσέξτε του περιορισμούς και τις απαγορεύσεις στις ταξιδιωτικές μετακινήσεις,

·         Τα παραπάνω επηρεάζουν επιπλέον το δικαίωμα στην ελεύθερη κυκλοφορία.

·         Όταν επιβάλλονται τέτοια μέτρα, πρέπει να είναι νόμιμα, αναγκαία και αναλογικά

·         πρέπει να είναι τα λιγότερο περιοριστικά των πιθανών επιλογών και δεν πρέπει να εισάγουν διακρίσεις.

9.       Δώστε σαφείς, έγκαιρες, έγκυρες και ουσιαστικές πληροφορίες για την απειλή

·         Όταν οι τρόποι αντιμετώπισης του κορονοϊού περιορίζουν την πρόσβαση στην πληροφόρηση και παράλληλα συντελούν στην έλλειψη διαφάνειας και τη λογοκρισία, υπάρχει κίνδυνος να υπονομεύσουν το δικαίωμα της «αναζήτησης, της παροχής και της ανταλλαγής πληροφοριών και ιδεών κάθε είδους» καθώς και το δικαίωμα πρόσβασης σε πληροφορίες για την υγεία και ως εκ τούτου θέτουν σε κίνδυνο την αποτελεσματικότητα των μέτρων προάσπισης της δημόσιας υγείας.

10.   Αλληλεγγύη και συνεργασία, περισσότερο αναγκαία από ποτέ

·         Σε περιόδους κρίσεων για την υγεία όπως αυτή, η διεθνής συνεργασία και η αλληλεγγύη είναι ζητήματα αποφασιστικής σημασίας. Οι κυβερνήσεις με την οικονομική και τεχνική ικανότητα πρέπει να βοηθήσουν όσα κράτη έχουν τους λιγότερους πόρους να προετοιμαστούν και να αντιμετωπίσουν την επικείμενη υγειονομική κρίση.

Η Διεθνής Αμνηστία έχει πλήρη επίγνωση της σοβαρότητας της κατάστασης της υγείας στη χώρα μας και της ανάγκης για λήψη μέτρων, για την προστασία της δημόσιας υγείας.

Στις κρίσιμες αυτές μέρες, μπροστά στην απειλή της πανδημίας, τα θεμελιώδη δικαιώματα στην υγεία, στη ζωή και στην αξιοπρεπή διαβίωση όλων των ανθρώπων, χωρίς διακρίσεις, πρέπει να ενισχυθούν και είναι υποχρέωση της πολιτείας να μας ακούσει.

Οι υποχρεώσεις της πολιτείας είναι οριοθετημένες και συγκεκριμένες και θα πιέζουμε να τηρηθούν. Παράλληλα επιβεβλημένες είναι η κοινωνική υπευθυνότητα, η αλληλεγγύη και η συνεργασία όλων μας. Μόνο έτσι θα αντιμετωπίσουμε την απειλή της πανδημίας. Και έτσι θα δώσουμε και τους αγώνες της επόμενης μέρας για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Για περισσότερες πληροφορίες ή για να κανονίσετε κάποια συνέντευξη, επικοινωνήστε με το Γραφείο Τύπου του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας: 2103600087 καιpress@amnesty.org.gr

Τμήμα Τύπου και Επικοινωνίας

Διεθνής Αμνηστία – Ελληνικό Τμήμα

Σίνα 30, Τ.Κ. 10672, Αθήνα

Τηλ: 210 3600628, 6972391300

Fax: 210 3638016

www.amnesty.gr